Das Neue Universum 104 – 1987

Technik und Bauwerke

79

Ein „schimmernder Riese“ in München.

Peter Ruppenthal

101

Kleiner, schneller, billiger.

Reiner Korbmann

275

Nichts gelernt aus Tschernobyl?

Jean-François Weiß

351

Talsperrenbrüche.

Alexius Vogel

388

Wege zum besseren Fernsehen.

Walter Baier

Verkehrswesen

53

Traumschiff „Polarstern“.

Heinz-Werner Stürzer

67

Rost nagt am Auto.

Lothar Behr

95

Elektronisch an der Leine geführt.

Hellmut Droscha

208

Die Enten kommen.

Peter Grobschmidt

299

Porsche 959.

Jürgen Lewandowski

Geheimnisvolles Leben

134

Zellen sprechen miteinander.

Alessandro Minelli

173

Zauberpflanzen.

Wilfried Thien

259

Stachelige Delikatessen.

Hermann J. Gruhl

341

Trockenrasen — Stiefkinder des Naturschutzes.

Eva Merz

Von Arbeit und Beruf

29

„Holz“ aus der Retorte.

Uwe Zündorf

73

Gold-Dredging am American River in Kalifornien.

Ulf Dannenberg

201

Künstliche Intelligenz.

Walter Baier

244

DFVLR — Forschung zwischen Himmel und Erde.

Peter Raabe

393

Automatisierung in der Raffinerie.

Bernhard Wagner

Sport und Freizeit

9

Canyons im Sandstein.

Pat Morrow

290

Sammeln — weil’s Spaß macht.

Brigitte Krug-Mann

372

„Der Affensprung ist acht Punkte Wert!“

Stefan Etzel

Erzähltes und Erlebtes

39

Thaipusam.

Gerhard Gronefeld

145

Auf dem Geisterberg von Shimshal.

Georg Kirner und Alfred Beck

401

Den Fremden filmen?

Carmen Rohrbach

Länder und Völker

126

Reden ist Silber, Pfeifen ist Gold.

Bernhard Wagner

187

Goldschreine und Giraffenfrauen.

Claus-Dieter Brauns

315

Über die ganze Welt verstreut.

Alfred Joachim Fischer

Die Erde und das Weltall

17

Raumsonden erkunden das All.

Wolfgang Engelhardt

87

Wasser in Not.

Lothar Behr

230

El Niño — ungelöstes Rätsel des Meeres.

Peter Schröder

416

Bäume aus Edelstein.

Peter Schröder

Stoff und Energie

157

Die Suche nach der fehlenden Masse.

Walter Baier

222

Die Welt des Magnetismus.

Walter Popp

362

Erforschen, was die Welt im Innersten zusammenhält.

Ernst-Karl Aschmoneit

Kunst und Kultur

110

Das sind doch alles moderne Menschen, oder?

Friedrich-Wilhelm Haack

165

Der Archäologische Park Xanten.

Gabriele Holst

265

Ein Bauwerk zum Totlachen.

Marcus Würmli

328

Mandelbrot und Apfelmännchen.

Herbert W. Franke

Spektrum

421

Nachrichten aus Wissenschaft und Technik.

 

Register

437

Gesucht und gefunden

 

Index

Abgasturboaufladung

308

ABS

312

Absorber

282

Absorption

435

Abstoßung

139

Abtragung

418

Ackerhummel

346

Ackerschmalwand

423

Acrylnitrit

30

advanced gas-cooled reactors

282

Advanced Technologies Testing

 

Aircraft System

254

AEG

95ff.

"Affensprung"

385

Aga Khan

146ff.

Agave

405

AGR

282

Ährenfische

436

Airbus

253f.

Airbus A

310, 37

Airbus A

320, 206

Air Traffic Management and Operations Simulator

256

Akazie

436

Aktivkohle

332

Alarmstoffe

436

Alcalde

408

Aleppo

322

Alexander der Große

147

Alfred-Wegener-Institut

54

Alkaloide

181ff.

Alkohol

436

Allan, Bryan

216

All-Eins

41

Allradantrieb

299ff.

Alphastrahlen

282

Alraun

179, 184

Altwarenhändler

294

Altweltgeier

428

Aluminium

33

Ambrosini S.S.4

210

Ameisenjungfer

346

American River

73ff.

Amerika

427

Ammenhai

259

Ammoniak

88

Amöbe

134

Amphitheater

169f.

Amsterdam

297

Ananda Marga

110

Ananda-Tempel

188

Anasazi

9

Anawratha

189

Anchovetas

231ff

Andenkondor

428

Angkor

187

Angst

285ff.

Aniruddha

189

Anisotropie

36

Antarktis

53ff., 432

Antarktisvertrag

53

Anthropotechnik

249

Antiblockiersystem

312

Antikörper

141, 434

Antineutrino

366

Antiquitäten

290ff.

Antischwerkraft

423

Apfelmännchen

338

Apicius, Marcus Gavius

165, 172

Apud Aram Ubiorum

166

Arabidopsis thaliana

423

Ararat

315ff.

Archäologischer Park

165ff.

Archäopteryx

423

Ardahan

322

Arezzo

294

Argon

371

Aristoteles

260

Arizona

9, 416ff.

Armenian Secret Army for the Liberation of Armenia

325

Armenien

315ff.

Armenier

315ff.

Armierung

269

Arterhaltung

428

Artificial Intelligence

201

ASALA

325

Asket

41

Asseln

435

Asselspinnen

435

Assuan

356

Asterix

173

Astronomie

157ff.

Atacama

232

Atatürk, Mustafa Kemal

320

Athapasken

9

Arka-Bucht

62

ATMOS

256

Atom

282, 370

Atomkern

282, 366, 370

Atomuhr

253

Atropa belladonna

179

Atropin

179

ATFAS

254

Auburn

73

Audi

70ff.

Auer Dult

295

Auflösungsvermögen

388ff., 424

Auftrieb

213

Augentierchen

134

Auktion

290f.

Auspuffgase

67

Austin

359

Automatisierung

288, 393ff.

Automobil

67ff.

Automobilausstellung

299

Autosportreglement

301

Aviatik

244

Avtek 400

214

Axion

161

Ayahuasca-Trank

174, 181

Azetylcholin

142

Aznavour, Charles

321

Baba

116

Badlands

418

Bakema, Jacob

82

Bakterien

423, 435

ballistische Parabel

424

Balsita

231

Baltit

147

"Bambus"

384

Bandbreite

388ff.

Banisteriopsis

174

Bantle, Manfred

299ff.

Bardeen, John

103

Barrancos

127

Basaltsäulen

132

Batteriespeicher

429

Bayer, Otto

31

Beckurts, Karl-Heinz

82

Becquerel

281

Bedeckungsexperimente

27

Beech Starship

214

Begradigung

87

Beirut

322

Bemessungshochwasser

352ff.

Benzin

393ff.

Benzodiazepin

435

Beringstraße

427

Berlin

295, 429

Bernstein

434

Berserker

184

Beryllium

282, 366

Beschleuniger

159f.

Betastrahlen

282

Betz, Albert

249

Bhagwan

114ff.

Big Whack

426

„Bildrollen“

398

Bilsenkraut

179

Binnig, Gerd

428

Bio-Chip

108

Biquadrat

422

Bitumen

397

Blauhai

427

Blériot, Louis

217

Bogenstaumauer

352

Bolivien

401

Bonna

166

Bor

282

Borobudur

187

Bosporus

317

Boten-RNS

143

Botenstoffe

137

Bott, Helmut

299, 308

Bq

281

Brahma

41, 119

Brahman

41

Brahmanen

118

Brandrodung

196

Bratsk

356

Brattain, Walter

103

Brauner Pelikan

234

Braunkohle

429

Brechnußgewächse

181

Brennstäbe

279

Brettspiel

372ff.

Bric-Zerbino-Mauer

353

Bright Angel Trail

9

brocanteur

294

Bruchmechanik

360

Bruch, Walter

388

Brunelle

349

Brutpflege

260

Buchanan, Bruce

206

Buckelapotheker

176, 184

Buddha

187

Bugatti Royale

299

Burginatium

166

Burgspiele

385

Burma

187ff.

Butan

397

Butenandt, A.

135

Byssus

425

Caballitos

231

CAD

204, 206

Calder Hall

282

Campa-Indianer

181

Canard Aviation

220

Cannabinoide

185

Cannabis indica

185

Canyon

9ff.

Carrera RS

299

Cäsar, Gaius Julius

165

Cäsium-137

282

Casso

360

Cellulose

30

Central Intelligence Agency

201

Challenger

288

Chalzedon

417

Chatschaturian, Aram

321

Cheval, Ferdinand

265ff.

Chicago Pile 1 und 2

282

Chile-Pelikan

235

Chimborazo

401

China

155

Chinatee-Zeremonie

181

Chinle-Formation

416

Chips

86,101ff.

Chitin

425

Chloroplasten

143

cholesterisch

34ff.

Christentum

401

Ci

281

CIA

201

CIM

204

Clark, Barney

32

Claus-Anlage

395

Cocain

185

Coca-Pflanze

185

Colonia Ulpia Traiana

166ff.

Colorado

9

"Columbus"

253

COMPAS

256

compound

32

Computer

101ff.

Computer aided design

204, 206

Computergrafik

332

Computer integrated manufacturing

204

Computer Oriented Metering Planning and Advisory System

256

Concentricycloidea

434

Concorde

212

Containment

275ff.

Contronic P

396

CP 80

396

Crack

185

Crack—Ar1lage

395f.

Crash

309

Cross-Colour

388

Cross-Luminance

388

Curare

181

Curie

281

Curtiss XP-55 Ascender

210

D2-Mac

388ff.

D2-Mission

248, 251

Dallmann, Eduard

53

Dampfblasen

279

Data Station for Dam Failures

352

Datenfunk

95ff.

Datentechnik

82ff., 201ff.

Datierung

427

Dauphirié

268

Decapoda

260

Defiant

213f.

Deir—el-Bahri

260

Desmosomen

141

Destillation

395

Detergentien

427

Deuterium

282, 365

Deutsche Forschungsanstalt für Luft- und Raumfahrt

244ff.

DFVLR

244ff.

Dieselkraftstoff

397

digitale Signale

388

Digitalis

178

Diisocyanat-Polyadditionsverfahren

31

Diktatur

118

Dinkel

165

Divine Light Mission

120f.

Dnjeprostroj-Sperre

361

DNS

281, 423, 435

DNW

253

Doge

425

Doppellader

305

Dorfgemeinschaft

408

Dormagen

166

Dornier

210

Dornier—Wal

54

Dralon

30

Dredge

73ff.

Dreieck

330

Dreifingerregel

228f.

Drosophila

423

Drosophila mirabilis

434

Druckentschwefelungsanlage

395

Druckrohr

280ff.

Druckwasserreaktor

283

Druide

173

Drygalski, Erich von

53

DSDF

352ff.

Durchsickerung

354

Durnomagus

166

dynamische Systeme

333

Ecuador

401

Ecuador Runacunapec Riccharimu

412

ECUARUNARIS

412

Edertalsperre

361

Einwanderung

325

Einzeller

134f.

Elastizitätsmodul

36

El Cedro

127

El Cercado

127, 131

Elefantenfriedhof

425

elektrische Organe

142

elektrisches Sinnesorgan

426

Elektromagnetismus

228ff.

Elektromotor

228

Elektronen

362ff.

Elektronenbeschleuniger

366

Elektronenmikroskop

370, 428

Elektronenstrahl

229

Elektronenvolt

370

Elektrophorese

72

Element

282

Elementarteilchen

367ff.

Elephantinseln

60

El Niño

231ff.

El Silbo

128ff.

Emmer

165

endokrin

143

Englert, Thomas

222

ENIAC

101

Entenflugzeug

208ff.

Entlastungsanlagen

352ff.

Enver Pascha

319ff.

Epithel

141

Erbsen

423

Erdbeben

361

Erdbienen

349

Erddamm

352

Erdfunkstelle

388, 392

Erdgas

31, 395

Erdmagnetfeld

225f., 260ff.

Erdöl

31, 429

Erewan

316ff.

Erosion

354ff.

Ersatzstoffe

29

Erster Weltkrieg

317ff.

Erto

360

Erythroxylon coca

185

ESA

20

Eselspinguin

64

ESO

424

Essigfliege

423

Ethan

395

Etschmiadsin

325

Euglena

134

EURECA

252

Europäisches Süd-Observatorium

424

European Retrievable Carrier

252f.

European Space Agency

20

eV

370

Evolution

423, 434

Evren, türk. Staatspräsident

320

experimentelle Mathematik

336

Expertensysteme

201ff,

Explosionssicherheit

393

Explosivschweißen

431

Fallout

279

Falschfarben

18f., 23

Faraday, Michael

228

Farman, Henri

210

Farner, Hans Ulrich

220

Fazekas, Stephen

434

Feldmultiplexer

400

Felge

313

Felsmechanik

360

Fernsehbildröhre

229

Fernsehen

388ff.

Fernsehprojektion

392

Ferrari GTO

299

Festkörper

33

Fete de la brocante

295

Feudalismus

384

Feuerbacher, Berndt

253

Feuersturm

281

Feuerverzinkung

68ff.

Filchner~Eisschelf

61

Filchner, Wilhelm

53

Filmen

401ff,

Fingerhut

174ff.

Firmware

398

Fische

432, 436

Fischerei

87, 231ff.

Fischmehl

231

Fischöl

231

Fischsterben

88

Fladenbrot

147

Flammwidrigkeit

29

Flaschenzug

171

Fliegenpilz

182, 184

Fließband

67, 393

Fließprozeß

393

Flimmern

392

Flohmarkt

292

Florfliege

346

Flory, Paul

34

Flügelform

254

Flugturbinenkraftstoff

397

Flugzeug

208ff.

Flugzeugbau

37

Flüssigkeit

33

Flüssigkristalle

29ff.

Flüssigkristall-Polymere

29ff.

Flutwelle

13

Flyer II

210

Focke, Heinrich

210

Ford, Henry

67

Formaldehyd

430

Forsmark

279

Forstwirtschaft

428

Fortpflanzung

134

Fraktale

328ff.

fraktionierte Destillation

395

Frankfurt

295

Frankreich

322

Fransenenzian

342

Fraunhofer-Institut für Holzforschung

430

Freiheit

414

Fréjus

351ff.

Freßfeinde

436

Friedensvertrag von Lausanne

320

Frösche

431

Frostschutz

431

Fruchtfliege

423

Frühlings-Adonisröschen

342

Frühlingsfingerkraut

349

Galapagos-Inseln

242

Galaxien

157

Gallensteine

432

Gallien

165

Gamander

349

Gammastrahlen

282

Gap junction

141

Garajonay

127

gasgekühlte Reaktoren

282

Gaskatastrophe

424

Gasöl

395

Gaswolke

426

GAV

275ff.

Gadi, Antoni

273

Gegard

327

Gehirnwäsche

124

Geier, Neuweltliche

428

Geisterbild

391

Genetik

423

Gentechnologie

434f.

Georgien

324

Georg-von-Neumayer-Station

53ff.

Gerbstoffe

436

Germanien

165ff.

Germanium

104

Geruchssinn

137

Geschlechtsbestimmung

433

geschlossenes Weltall

157

Gesellschaft für Mathematik und Datenverarbeitung

202

Gesetz von Murphy

288

Gesteine

354ff.

Gewässerverschmutzung

87ff.

Gewichtsstaumauer

352

Gewitter

13ff.

Gezeiten-Ährenfisch

436

GFK

220

Gilgit

146

"Giotto"

17ff.

Gips

429

Giraffenfrauen

192ff.

Gladiatoren

170

Glasfaser

33

glasfaserverstärkte Kunststoffe

430

Glashow, Sheldon

160

Glen Canyon

13

Gletschersee

432

Global Positioning System

253

Glockenheide

349

Glykopeptide

432

Glykoside

174

GMD

202

Gnathostomulida

434

Go

372ff.

Gold

73ff.

Goldaster

349

Golddistel

349

Goldgräber

73ff.

Goltz, Generalfeldmarschall von

319

Gomera

126ff.

Gorbatschow, Mihail

324

Göring, Hermann

53

Gossamer Albatros

217

Gossamer Condor

216

Gossamer Penguin

217

Götter

39ff.

GPS

253

Grabeskirche

322

Grand Canyon

13

Grande Dixence

356

Graphit

280ff., 365

Graslilie

349

Gravitino

161

Gray

281

Graz

294

Gregor der Erleuchtete

316

Grenoble

367

Grey Mesa Canyon

13

Grippe

434

Groppler, Eckhard

82

Großtechnik

288

Gründerzeit

268

Gründungskörper

354

Grunion

436

Grunzochse

150

Guanchen

128

Guano

232

Gulbenkian, Calouste

321

Guru

41ff.,114ff.

Gurubewegung

112ff.

Gy

281

Gyroflug

214

Habichtskraut

349

Haie

427

Halbleiter

101ff.

Halbschmarotzer

178

Halbtrockenrasen

341ff,

Halbwertzeit

282, 366

Hall, Edwin Herbert

229

Hall-Effekt

229

Halley Multicolour Camera

20

„Halley“

17ff.

Hall-Spannung

229

Halluzination

181

Halluzinogen

185

Halskorsett

193ff.

Hamm

285

Hanf, Indischer

182ff.

Hare-Krishna-Bewegung

118, 123

Harrisburg

275

Harz

434

Haschisch

185

Hauhechel

349

Hausdorff, F.

332

Hauterives

265

Häutung

262

Hawaii

420

Heidekraut

349

Heilpflanzen

173ff.

Heimgeräte

392

Heißwachsfluten

70

Heizgas

397

Heizöl

397

Helium

282f.

Helm-Knabenkraut

341

Hempel, Gotthilf

54

Henkelgeräte

392

Hennebique, Francois

272

Heptadecan

395

"Hermes"

248, 253

Heroin

182, 185

Herzglykoside

174f.

Herzl, Theodor

326

Hexen

181

Hexensalbe

179

Hinduismus

40ff., 433

Hippies

112

Historismus

273

Hitler, Adolf

315

HMC

20

Hochalmen

150

Hochenergiephysik

160

Hochfrequenz-Generatoren

367

Hochreinfertigung

86, 104

Hochtemperaturreaktor

283

Hochwasser

352ff

Hoffmann-La Roche

435

Höhlenbewohner

430

Hohlraumversiegelung

67

Hohn, Uwe

424

Holocaust

315ff.

Hormone

143

Hornklee

349

Hornschnabel

425

Hot Spot

424

Hoven, Wouter van

436

Hsing-feng-kiang—Mauer

360

HTR

283

Hubbard-Gletscher

432

Hubbard, Lafayette Ronald

114ff.

Humboldt, Alexander von

232

Humboldtstrom

232ff.

Hummer

259f.

Hunza

145ff.

Hyperschall

253

IAAF

424

ICE

248

Ichu-Gras

405

ICOLD

351ff.

Identität

139ff.

Immunoglobuline

140

Impfung

434

Indianer

401ff.

Indikator

88ff.

Indios

173f., 401ff.

Indischer Hanf

182ff.

Individualität

414

Individuum

134ff.

Indoktrination

125

Induktion

228

In-Flight-Simulator

254

Informationsaustausch

138ff.

Informationssysteme

393

Informations-Zeitalter

108

Infrarot

435

Inguri

356

Inka

401

innersekretorisch

143

Institut Laue-Langevin

367

Integrierte Schaltung

101ff.

Intelligenz

201

Intelsat

388

Interferometer

424

International Commission on Large Dams

351ff.

International Society for Krsna Consciousness

123

International Ultraviolet Explorer

19

Interzellularbrücken

141

Intuskrustation

418

Ionen

370

Ionisationskammer

371

IRAS

157

Irrawaddy

187ff.

ISIS

364ff.

ISKCON

120, 123

Isotop

281f., 370

Isotropie

36

Istanbul

319ff.

IUE

19

Jährlichkeit

352

japanisches Brettspiel

373ff,

Jaspis

417

Jasus

260

Jerewan

316ff.

Jerusalem

322

Ji, Mahariji

120

Jod-131

276, 282

Jodeln

128

Jones, Jim

113

Juden

315ff., 326f.

Jugendreligionen

110ff.

Jülich

285

Jungfernzeugung

436

Jungtürken

319ff.

Jupiter

21

Kabelfernsehen

388ff.

Kadmium

60, 282

"Käfer"

67

Kaiserpinguin

61

Kaiserstuhl

345

Kalifornien

73ff., 420

Kalifornischer Kondor

427

Kalium

282, 426

Kaliumsulfat

429

Kalk

348

Kalkmilch

429

Kalkzement

269

Kameria

154

Kampferasche

44f.

Kanarische Inseln

126ff.

Kaplanguste

260

Kapverden

259ff.

Karakorum

145

Karen

192ff.

Kariba

356

Karimabad

147

Karlson, P.

135

Karlsruhe-Rutherford-Medium-Energy-Neutrinoexperiment

371

Karma

123

KARMEN

371

Karneol

417

Karnusian, James

326

Kars

322

Käseetiketten

295

Kastensystern

118

Katakombe

271

Katalysator

395

Kataphorese-Tauchbad

68ff.

Katholiken

316

Katholikos

316

katholisch-uniiert

316

Kautschuk

30

Kawabata, Yasunari

376

Kawadi

39ff.

Kayah

192, 200

Kayan

200

Keimfreiheit

65

Kekawngdu

200

Kelten

173

Kernkraftwerk

275ff.

Kernphysik

370

Kernreaktionen

365

Kernschmelze

275ff.

Ketschua

409

Kettenreaktion

281

Keuper

416

Kevlar

220

Khomeiny, Ayatollah

322

KI

201ff.

Kiemen

259

Kiefermündchen

434

Kieselgel

417

Kieselsäure

417

Kilauea

420

Kilby, John

104

Kindergarten

264

Kitani

377

Klein, Karl-Egon

249

Klitzing, Klaus von

222

Klon

436

Klopffestigkeit

395

Kluftwasser

417

Knallgas

280

Köcherfliegen

90ff.

Koch, H. von

330

Kochsalz

432

Kochsche Kurve

330f.

Kochscher Archipel

337

Kohle

429

Kohlekraftwerk

281

Kohlendioxid

282, 424, 426

Kohlensäure

417

Kohlenstoffatome

393ff.

Kohlenwasserstoffe

393ff.

Kohnen, Heinz

57ff.

Kokabläter

173ff.

Kokain

182, 185

Kokerei

281

Kokereigas

31

Köln

166

Kolumbus, Christopph

126

Koma

20

Komet

17ff.

Kommunikation

138ff., 436

Kompaß

222f.

Komplexauge

260

Kondor, Kalifornischer

427

Konglomerat

356

Konjugation

135f.

Konsumwelt

409

Konvektion

283

Konvergenz

428

Konverter

391

Konvolut

292

Kooz Saar

148ff.

Kopten

435

Korallenriff

435

Korddüse

56

Kormorane

232

Korrosion

68

Krabbenfresserrobbe

60

Krake

264

Krammarkt

294

kranker Mann am Bosporus

317

Krappinger, Udo

54

Kraulgebirge

57

Kräuterarzt

174

Krebs

281

Kremer, Henry

216

Kreuzschnitt

380

"Krieg der Sterne"

332f.

Krill

54, 60f., 425

Kristall

33

Kronkorken

296

Kryotechnik

254

Ksatriyas

118

Kublai Khan

189

Küchenschelle

341ff.

Kudu

436

Kugelhaufenreaktor

283

Kugellauch

349

Kühlsystem

281ff.

Kühlung

279ff.

Kuhschelle

341ff.

Kum-Kapu

325

Kunstherz

32

Künstliche Intelligenz

201ff.

Kunststoffe

29ff., 257

Künzler, David

319

Kurden

317

Küstenlinie

330

Küstenwüste

241

Kyushu IFW Shinden

210

Lada

72

Ladedruck

308

Lademaschine

280

Lagestabilisierung

20f.

La Gomera

126ff.

Laminarflügel

254

Landleguan

242

Languste

259ff.

Langzeitauto

70ff.

Lapidarium

170

Lassleben, P.

92

Läusemarkt

294

Lavabäume

418ff.

LC-Displays

34

LC-Polymere

29

Leadbetter, Prof.

362

Legionslager

166ff.

Lehmhütten

409

Leichtathletik-Weltverband

424

Leichtbauweise

422

Leichtwasser

282

Leimruten

178

Leistungsexkursion

279

Leitform

92

Leitstelle

95ff., 398

Lektine

140

Le Landeron

295

Lenin, I.

322

Licht

435

Lichtmikroskop

428

Liebknecht, Karl

319

Limes

165

Limit

291

Liquamen

165

Liquid Crystal Polymers

29

Lissabon

294

Lithotripsie

432

Lohmann, K. J.

262

Loikaw

192

London

294

Longarone

351ff.

Long-EZ

208ff.

Lorca

356

Lorentz, Hendrik Antoon

229

Lorentzkraft

229

Loricifera

434

Lower Body Negative Pressure Box

248ff.

Lucas, George

332

Ludus XII Scriptorum

165

Lufthansa

37

Lunge

332

Lymphozyten

140

lyotrop

35

Macchu-II-Erddamm

353

Madrid

297

Magerrasen

341ff.

Magnes

222

Magnetfeld

222ff.

magnetisches Moment

371

Magnetismus

222ff.

Magnetstein

222

Mahariji Ji

121

Makromolekül

30

Makronukleus

135

Malaria

174, 435

Malpasset

359f.

Malraux, André

273

Mammut

430

Mammutbaum

420

Mandelbrot, Benoit B.

328ff.

Manierismus

273

Mannstreu

349

Mantras

121

MAP ART

337

Marche aux puces

294

Maricourt, Pierre de

225

Massenanziehung

157ff.

Massenhochzeit

115

Masuku

425

Mathematik

329ff.

Mating types

135

Mauerpfeffer

349

Mauna Loa

420

Maximalhochwasser

352

McCready, Paul

216

Mechthots

316

Meditation

121

Medizinmann

174

Megabit-Chip

101ff.

Mejin

376

Melkonian, Gebrüder

321

Mendel, Gregor

423

Mengerscher Schwamm

329

Menidia

436

Menschenfresser

426

Merbold, Ulf

251

Mergel

354

Messerschmidt, Ernst

248

"Messias"

112ff.

Meßumformer

393

metallische Gläser

431

Methan

395

Metrop

396

Mganga

174

Miesmuschel

425

Mikojan, Anastas

321

Mikroelektronik

101ff.

Mikronukleus

135

Mikroprozessor

106, 396

Mikrowellen-Landesystem

244, 256

Millet

316

Miniaturisierung

104ff.

Mini Stick

254

Minka

408

Miraculix

173

Miranda

27

Mistel

173ff.

Mitochondrium

139, 143

Mitterrand, Francois

322

MLS

244, 256

Mobil-Raffinerie Wörth

396ff.

Moderator

281ff., 365f.

Mogollon-Bergland

416

Mohammed Reza

316

Möhnetalsperre

361

Molasse

271f.

Moleküle

30, 135ff.

Mon

189

Mond

426

Mondsamengewächse

181

Mongolen

189

Monier, Joseph

269

Monomer

30

Monte Toc

360

Moorleiche

434f.

Morphin

182, 185

Morsealphabet

128

Motorsegler

422

Mount Hopkins

424

Mukki

146ff.

Mulsum

165

Multiple Mirror Telescope

424

Mumie

435

München

79ff., 295

Mundgliedmaßen

259

Mun, San Myung

112ff.

Müon

370

Muscarin

184

Muskelkraftflug

216

Mustafa Kemal Atatürk

320

Mutanten

423

Mutation

434

Myonen

367, 370

Nachwärme

283

Nagas

196

naive Architektur

273

Namib

241

Namplaa

165

Nansen, Fridtjof

320

Narkose

181

NASA

17ff.

nat-htein

193, 200

Natrium

282f., 426

Natriumsilikat

417

Natronlauge

283

Navajos

9, 420

NAVEX

253

Nebel

241

nematisch

34ff.

Nervenimpulse

181

Nervenzelle

139, 142f.

Netz

384

Netztflügler

346

Neues Zeitalter

112

Neuperlach

79ff.

Neu-Schwabenland

54

Neuss

166

Neutrino

161, 367, 370

Neutronen

160, 281, 362ff., 423

Neutronen-Radiographie

370

Neuweltliche Geier

428

New Age

112

Nicosia

321

Nierensteine

432

Nijmegen

166

NIMROD

367

NINA

366

Niño, E1

231ff.

Niob

279ff.

Nios-See

424

Nirwana

123

Nitrit

88ff.

Nitrosamine

92

Niveauregulierung

309

Noah

316

Nobel, Alfred

428

Nobelpreis

428

Nordlicht

25, 226

Nordpol

225ff.

Normalbenzin

397

Norm G

388

Notabschaltung

277

Notkühlsystem

277ff.

Novaesium

166

Noviomagus

166

Noyce, Robert

104

Nuggets

75

Nukleinsäuren

134ff.

Nukleonen

366, 370

Nukleus

366, 370

Nurek

356

Nürnberg

295

Nutzlastspezialist

251

Oberfläche

329ff.

Oberflächenspannung

427

Oersted, Hans Christian

226

Offenes Weltall

157

Oktopus

264

Oldtimer

67

Opal

417

Opium

182ff.

Orca

165

Organverpflanzung

139

Oros-Damm

353

Oroville-Damm

360

Osmanisches Reich

316ff.

Ovada

353

Owen Falls

356

Packeis

61

Padaung

192ff,

Pagan

187ff.

Pagoden

187ff.

Painted desert

418

Pakistan

145, 155

PAL

388

Palais Idéal

265ff.

Palinurus

260

Pantoffeltierchen

134f.

Panzerflagellaten

236

Panzerträger

433f.

Parabel

424

Parabolantenne

16, 21

Paradies

316

Paraffine

396

Pardo-Staudamm

353

Paris

294

Passat

232

Passu

146

Patagonien

416

Patriarch

316

Payload Specialist

251

Pazifik

232ff.

PCB

60

Peanosche Wasserscheide

338

Pedra Furada

427

Peitgen, Heinz-Otto

333

Pelikane

232ff.

Pelikan, Brauner

234

Pentan

395

Perlach

79ff.

Peru

231ff.

Perustrom

232ff.

Pest

285

PETRA

160

Petrified Forest

416ff.

Pfauenfedern

39ff.

Pfauenthron

39ff.

Pfeifsprache

128ff.

Pfeilerstaumauer

352

Pfeilgift

181

Pfeilspitzenkurve

337

"Pferdekopf"

375f.

Pheromone

135ff.

Philosophie

205f.

Phosphatierung

70

Photino

161

Photosynthese

435

pH-Wert

88

Piaggio

214

Piave-Tal

360f.

Pionen

367

Piping

354f.

Pixii

225

Planeten

426

Plankton

60, 236, 264

Plasmamembran

140

Platin-Reformer-Anlage

395

Plattfische

427

Plexiglas

30

Plinius, Cajus

173, 222

PLO

326

Plutonium-239

282

Pol

225ff.

Polarforschungsschiff

53ff.

"Polarstern"

53ff.

Polyamide

33

polychlorierte Biphenyle

60

Polyethylen

30ff.

Polymer

30ff.

Polymerisat

32

Polymerisation

30

Polyphenolprotein

425

Polypropylen

31f.

Polystyrol

31f.

Polyurethan

31

Polyvinylchlorid

31f.

Porenwasser

417

Porsche

68ff.

Porsche 959

299ff.

Porsche-Registeraufladung

305ff.

Porsche-Steuer-Kupplung

308

Positionierungsanlage

56

PRA

305ff.

Prabhupada, Swami

123

Preiselbeere

349

Preßspanplatten

430

Princeton

329

Procontrol I

396

Propan

397

Propeller

433

Propfan

433

"Prospector"

202

Proteine

30, 134ff.

Protoavis

423

Protonen

160, 282, 362ff., 423

Prozession

40ff.

PSK

308

Psychokulte

112ff.

Psychomutation

123

Puentes-Sperre

356

pulsierendes Universum

162

Pumpspeicher-Kraftwerke

351

Punt

260

PVC

31f.

Pyu

189

Quacksalber

176

Quadrupolmagnet

363ff.

Quagga

435

Quallen

425

Quanten

229

Quanten-Hall-Effekt

222, 229

Quarks

366

Quarz

174, 417ff.

Quasikristalle

431

Querausgleichsgetriebe

309

Quito

408

Rack

251

rad

281

Radar

56

Radikale

281

Radioaktivität

275ff., 365, 423

Radiokarbonmethode

427

Radioröhre

103

Raffinerie

393ff.

Raisting

392

Rajneeshismus

120

RAL

362

Rangun

192

Raster-Tunnelmikroskop

428

Rattenschwanzlarven

90ff.

Raubwürger

342

Rauchgasentschwefelung

429

Raumsimulation

252f.

Raumsonden

17ff.

Rauschzustand

181

RBMK

282

Reaktorsicherheitsgebäude

275ff.

Reaktorunfall

275ff.

Rebflurbereinigung

345

Rebhuhn

342

Regeln

393ff.

Regen, saurer

429

Reifen

313

Relativitätstheorie

253

Religion

110ff.

rem

281

Remagen

166

Reptilien

423

Resistenz

435

Restaurierung

192

Restlichtverstärkung

435

Restrisiko

287

Rettungsdienst

97ff.

Reusenfang

264

Ribosomen

143

Richter, Peter

333

Riesengeier

428

Rigomagus

166

Risikoberechnung

287f.

Risikogesellschaft

285ff.

Ro 15-4513

435

Robben

60

Roboter

202

Rochelt, Günter

217ff.

Rogun

356

Rohöl

395ff.

Rohrer, Heinrich

428

rolling map

398

Römisches Reich

165ff.

Röntgenstrahlung

370

Rost

67ff.

Rotalgen

435

Roter Fingerhut

182

Rousseau, Henri

273

Rückkoppelung

335

Ruska, Ernst

428

Russell-Fjord

432

Rutan, Burt

208, 422

Rutan, Dick

422

"Rutan Solitaire"

214

Rutherford Appleton Laboratory

362ff.

Salam, Abdus

160

Salasaca-Indianer

401ff.

Salbei

349

Salween

192

Sammeln

290ff.

Sanders, Liman von

319

Sandnelke

349

Sandrapunzel

349

Sandstein

9ff.

San-Francisquito-Tal

357

"Sänger"

248, 253

San Juan River

13

San Martino

360

San Myung Mun

112ff.

San Sebastian

126

Santa-Fé-Eisenbahn

418

Santa Luzia

259

Sardelle

231

Saroyan, William

321

Satellitenfernsehen

388ff.

Saturn

21

Sauerstoff

92

saurer Regen

429

Saugmotor

301

Schachcomputer

204f.

Schadstoffe

60

Schafe

344ff.

Schah Abbas

316

Schallwellen

432

Schamanen

174

Schaufelfußkröte

13

Scherfestigkeit

357

Schiwa

41,119

Schlafmohn

182

Schlafstörungen

65

Schlüsselblumen

349

Schmalwand

423

Schmetterlingshaft

346

Schmierstoffe

393, 396

Schmuckstein

418

Schnabeltier

425

Schneeflockenkurve

330ff.

Schonzeit

264

Schreibstube

198

Schröder, William J

32

Schüsselantenne

390

Schüttung

356

Schwabenland"

54

Schwache Wechselwirkung

371

Schwamm, Mengerscher

329

Schwämme

138f.

Schwefel

395, 429

Schwefeldioxid

395, 429

Schwefelwasserstoff

395

Schweiz

428

Schwerkraft

423

Schweres Wasser

282, 365

Schweröl

395

Scientology

114ff.

See-Elefant

64

Seelenwäsche

125

Seesterne

435

Seidenspinner

137

Selbstähnlichkeit

338

Selbstbestäuber

423

Sella-Zerbino-Mauer

353

Separator

280

Serbien

317

Sexualität

134ff.

sexueller Parasit

436

Shan

196

shifting cultivation

196

Shimshal

145ff.

Shiva

119

Shockley, William

103

Shusai, Mejin

377

Shwedagon-Pagode

198

Shwezigon-Pagode

188

Siedepunkt

395

Siedewasserreaktor

283

Siemens

79ff.

Siemensstadt

82ff.

Sievert

281

Signalstoffe

138

Silbo

128ff.

Silikate

417

Silizium

101ff.

Simon, Herbert

206

Sinan

321

uniiert

316

Universum

157ff.

Unkrautvernichtung

435

Uran

362ff.

Uran-238

282

Uran-235

281

Uranoxid

279

Uranus

23ff.

Uranus-Ringe

25, 27

Urknall

157ff.

Urvogel

423

Vajont-Stausee

351ff.

Valium

436

Valle Gran Rey

127ff.

VariEze

212

Vasgen I.

325ff.

Vega-Sonde

20

Vema

264

Verbundwerkstoffe

33, 430

Verdauungsenzyme

436

Vereinigte Staaten

322

Vereinigungskirche

115f.

Vererbung

134ff., 423

Verkehrsflugzeuge

32

Verkieselung

417

Verkokung

396

Verne, Jules

32

Versprödung

280

versteinerte Bäume

416ff.

Vertrag von Sevres

320

Verwerfung

356f.

Very Large Telescope

424

Vespa

67

Vestibularschlitten

249f.

Vetera

166

Vidicon-Bildröhre

22

Vielzeller

138ff.

Viren

434

Vishnu

119

Visnupad, Swami

118

Visualisierung

333

Vögel

423

Voisin

210

Völkermord

315ff.

Vollbildspeicher

391

Vollstau

359

Volumen

329ff.

Volvo

72

Vorbeiflugtechnik

25

Voyager

21ff., 422

Vulkanismus

126ff., 424

Wacholder

344

Wachtel

342

Waldschadensbericht

428

Waldsterben

428

Walfang

60

Wali

319

Walter, Gilbert

240

„Walther Herwig“

54

Wanderhackbau

196

Wanderung

260f.

Wandteppiche

405ff.

Waring, Fred

422

Waringsche Vermutung

422

Wärmeformbeständigkeit

35f.

Wärmekammer

67

Wasser

87ff.

Wasseramt

353

Wasserbau

87

Wasserhärte

92

Wasserkraftwerke

351

Wasserlast

359ff.

Wassermann-Zeitalter

112

Wasserqualität

88

Wasserstoff

282, 362, 366

Wasserstoffwolke

19

Wechselwirkung

160, 241

Wechselwirkung, schwache

371

Weddellrobbe

61

Weddellsee

57

Weichmacher

425

Weinberg, Steven

160

Weltall

157ff.

Weltausstellung

268

Wendehals

342

Werfel, Franz

320

Werkstoffe

29ff., 425

Werkzeug

393

Whipple, Fred

17

White, Simon

157

Wien

295

Windkanal

252ff.

Windleitblech

248

Winglet

220

Wischnu

41, 119

Withering, William

182

Wolliger Fingerhut

178

Woodiwiss, F. S.

92

Wright, Gebrüder

210

Wulf, Georg

210

Wundklee

349

Xanten

165ff.

Yak

150ff.

Yakutat·Bay

432

Yeager, Jeana

420

Yenikomoushian, Ara

325

Yietso

420

Zackenbarsch

264

Zahlenlotto

287

Zauneidechse

346

Zehnfußkrebse

260

Zellen

138ff.

Zellkulturen

176

Zellulose

417

Zeolith

395

Zeppelin, Ferdinand von

244

Zersiedelung

427

„Zigarre“

424

Zink

68ff.

Zinnfiguren

294

Zionistenkongreß

326

Zirkon

279ff.

Zirkondioxid

280

Zittergras

349

Zitterrochen

142

Zollstöcke

296

Zwicky, Fritz

157

Zygote

138